Kruja, stad van Skanderbeg

23 juli 2015
De nacht is snoeiheet in ons ietwat sjofele appartement op steenworp van het centrum. Het is gevestigd in wat lijkt een voormalig communistisch woonblok, temidden van de Albaniërs en op een plek waar we liever voor donker thuis zijn. Wakker wordend liggen we in een deuk bij de tv-uitzending van Amerikaanse B-films uit de zeventiger jaren. We zijn blij dat de kleding die An gisteravond net als alle buren buiten aan het balkon heeft geknijperd er nog hangt. In het appartement naast ons klinkt een ruziënde mannestem. En uit de piepkleine lift stapt een wat dreigende Albanees met omvangrijke zwarte haardos en dito baard waarna An en Noor langs een hoop opgestapelde raamkozijnen in ijl tempo het binnenterrein verlaten. 

Mon Cherí
Ondanks het drukke verkeer, heerst er een ontspannen sfeer in deze stad. Oversteken is een kunst want stoplichten zijn er weinig of worden door het langsrijdend verkeer genegeerd. Het beste is gewoon zelfverzekerd de veilige stoep te verlaten en hopen dat het goed afloopt. Grappig genoeg wordt door de kris kras rijdende auto's nauwelijks getoeterd, ook niet naar de enkele fietser die daar met gevaar voor eigen leven tussendoor slingert, en als er een ambulance aan komt staat ineens bijna alles stil. We lopen een van de boulevards af, langs stoffige etalages, een bewaker met geweer voor de Raifeissenbank, mensen die het straatbeeld zo net mogelijk houden met hun bezems tussen auto's doorlopen en hekjes rond bomen schilderen. Apple-winkels ontbreken niet en rode, levensgrote '4 G''s'  domineren diverse pleinen. Toch zien we relatief weinig mensen met mobieltjes als verlengde arm, en bovendien vaak generaties oud. Een vrouw spreekt ons in het Nederlands aan, gevluchte Kosovaarse met zichtbare heimwee naar ons land, na zeven jaar verblijf uitgezet en nu kampend met drie tieners die terug willen. Ineens, tussen bladderende soms kleurige gevels, een hippe koffietent: Mon Cherí. Prachtige tegels op de vloer en overal planten. De drie vlot ogende meisjes achter de balie verschuilen zich eerst achterelkaar voordat ze onze vraag om koffie durven beantwoorden. Twee van hun collega's, in korte goudkleurige rokjes, posten met de nieuwste Ipads tegen zich aan geklemd als bewakers bij de deur. Of ze staan er voor de show. Ons is het niet duidelijk. Wij genieten hier van onze koffie.

Haarspeldbochten
Op een groot plein met bewegende megabeelden van verre bestemmingen vinden we na wat vragen -door mijn verkeerde uitspraak bijna het bos ingestuurd- een minibusje richting Kruja. Kruja is de stad waar Albanië's nationale held Skanderbeg in de vijftiende eeuw 25 jaar lang stand hield met zijn verzetstroepen tegen de Turken. Er is een burcht en, volgens ons boekje, de beste bazaar van het land. 
Het lijkt een uur te duren voor we Tirana uit zijn en we hebben eigenlijk geen idee of we de goede kant op rijden. Tot het busje plots stopt en iemand ons wijst naar een ander busje. Kennelijk moeten we overstappen. Als we ineens bochtige haarspeldbochten rijden, vermoed ik dat we goed zitten. Het is lastig te vragen in deze bus vol weinig spraakzame mannen. De enige andere vrouw is de vrouw die ons een kaartje verkocht tegen een twee keer zo hoge prijs waarna ze het oorspronkelijke bedrag semi-achteloos van het ticket scheurde zodat ik het niet zou zien. Het maakt mij niet uit want gaat om dubbeltjes, maar Anna is het daar totaal niet mee eens. Niet goed voor hun beeld van toeristen, vindt ze. 

Rijstijl
Kruja ligt tegen een bergwand geplakt. Een sfeervol oud gedeelte, houten daken, straten mrt kinderkopjes en een bazaar waar sjawls, koperen voorwerpen, zilveren sieraden, houten gebruiksvoorwerpen en aardewerk toeristen moeten lokken, leidt naar de ruïne van een burcht. Behalve wat busladingen voornamelijk slavische toeristen, we zien maar nauwelijks rugzakkers en al helemaal geen gezinnen, is het er lekker rustig. Op ons gemak struinen we rond, bezoeken het mooie, nog door de communisten gebouwde, museum met prachtige muurschilderingen van historische gebeurtenissen en een huis ingericht als honderd jaar geleden. Supermooi met houtsnijwerk, beschilderde plafonds, een piepkleine hamam en op de begane grond een olijfpers en een viltmakerij. 
De bus terug naar Tirana blijkt helaas net een minuut geleden vertrokken maar een aardige taxichauffeur (volgens mij gewoon een particulier die een bordje tegen zijn ruit zet) wil ons wel terugbrengen. Het lijkt ons wel oke -dat moet je altijd maar afwachten- maar na een kwartier stapt een andere man in en door de manier waarop ze met elkaar omgaan, ervaren we dat als een geruststelling. Wat minder is de rijstijl van onze chauffeur. Iedere bus of vrachtwagen moet per definitie ingehaald worden, haarspeldbocht of niet, Noor doet haar ogen dicht, overtuigd dat we de afgrond in rijden, maar na drie kwartier, de helft sneller dan op de heenweg, zijn we weer op de plaats van vertrek! Onder de hoede van een vrouw die ons uitnodigt voor een rondleiding in het gebouw waar de prime minister zetelt, bereiken we weer het grote Skanderbegplein. Nog even Bloku in, de wijk van voormalige Partijleden waar het dankzij groen en ruime opzet heerlijk relaxed is. Al lopen we inmiddels met de tong op onze schoenen. 'Albanië is geen Azië' concludeert Noor 's avonds, terugkijkend op de eerste anderhalve dag. Ze mist het grote gezellige huiskamergevoel dat ze als vanzelf associeert met een rugzakreis. Anna ziet dat anders: 'Als je het vergelijkt, ja. De mensen zijn hier gewoon anders.'